موجبات حواس پرتی در نماز

وقتی از علما در مورد حال خود سوال كند و از نظر آنها نسبت به خود با خبر شود، مقداری مشكل حل خواهد شد.

بالاتر این كه، به عمل خود علما نگاه كند و ببیند كه آنها هم مثل او این قدر حساسیت دارند یا عملشان بر خلاف او است؟ اگر عملكرد علما را برخلاف خود یافت، پس باید بداند كه یقیناً دچار وسواس شده است.

۱. تندخوانی و شتاب زدگی

از موجبات حواس پرتی، تند خوانی و تعجیل در اتمام نماز است، كه علت سریع خوانی هم، عدم اهتمام به نماز است. چرا كه چنین افرادی، نماز را فقط برای رفع تكلیف می خوانند، لذا با كراهت و بی میلی عبادت را انجام می دهند و در نتیجه احساس خستگی می كنند.

انگیزه تند خوانی، حاضر شدن نزد محبوب كذایی است و از این كه چند لحظه ای در نزد كسی كه قلبش متوجه او نیست ایستاده، رنج می برد و می خواهد هر چه سریعتر به طرف كسی یا كاری كه دوست دارد پرواز كند.

اگر كسی قلبش متوجه خدا باشد و از این حضور راضی باشد، لزومی برای تندخوانی و فرار از نماز نمی بیند، چون در محضر كسی است كه باید باشد، لذا تمام حواسش را متمركز به محبوب واقعی می نماید.

۲. گناه

همان طور كه نماز، عامل بازدارنده از گناه است، فحشا و منكرات نیز مانع حضور قلب در نماز است. نماز و گناه رابطه متقابل و متضاد دارند. كسی كه اهل فحشا و منكر است، توفیق تحصیل حضور قلب در نماز را ندارد، چرا كه گناه اثر منفی خود را در نماز می گذارد و از طرفی نماز به میزان حضور قلب در آن، بازدارنده از معصیت و بزهكاری می باشد و این كه خداوند در قرآن كریم فرموده است:

«اِنّ الصّلوه تَنهی عنِ الفحشاء و المنكَرِ؛ نماز انسان را از فحشا و منكر باز می دارد» مسلماً نماز با حضور قلب را اراده كرده است، چرا كه حضور قلب یعنی حاضر شدن قلب در محضر خدا كه مبدأ پاكیهاست و قلب آدم فاسق، فاجر و گناهكار نزد معاصی است نه خدا؛ ممكن نیست دل آدمی هم در معاصی غرق باشد و هم در معنویّات.

با دقت معلوم می شود كسی كه غرق در شهوات و معاصی است، حقّ معنویّات و نماز را ضایع می كند و به همین جهت است كه خداوند می فرماید:

«فَخَلفَ من بعدهِم خلفٌ اضاعُوا الصّلوه و اتّبَعوا الشّهَواتِ فسَوفَ یَلقَونَ غَیّاً؛[۱] پس جانشینان این جمعیت پاك و خدا پرست، قومی شدند كه نماز را ضایع كردند و از شهوات پیروی كردند و به دنبال آن به گمراهی افتادند».

نتیجه آن كه با خدا بودن، منافات با اسارت در شهوات و گناه و آلودگی دارد. مسلماً روح و قلبی كه به گناه عادت كرده و انس گرفته نمی تواند قبله خدا و محل توجّه او باشد.

درمان

الف. با علل فساد و گناه مبارزه كنیم

ریشه گناه عبارت است از جهل، هوای نفسانی (منفعت) و ترس. اگر می خواهیم گناه از صفحه زندگی ما پاك شود، باید در مرحله اول، گناه را بشناسیم و بدانیم كه چه چیزهایی گناه و موجب فساد و آلودگی روح آدمی و اجتماع بشری است و در مرحله دوم به نقش مخرّب گناهان در زندگی خود و بشر توجه كنیم و آثار منفی آنها را با دقّت درك كنیم.

ب. از القائات، جهت ترك گناه كمك گیریم

برای این منظور باید به قلب خود تفهیم كنیم، اگر نماز خوان هستیم پس كلاه برداری برای چه؟ اگر نماز می خوانیم، پس چرا زنا، چشم چرانی، شراب و همراهی با دوست بد...؟ و با توجه به جنبه منفی گناه، از گذشته خود توبه كنیم و با القائات مثبت، امید به خوب شدن و عوض شدن و ... را در خود زنده كنیم.

ج. از خود نماز در ترك گناهان كمك بگیریم

به هیچ وجه نماز را ترك نكنیم، بلكه همواره عزم و همّت خود را متوجّه ترك گناه كنیم و در هنگام نماز به خلوص و حضور قلب بیشتر توجّه كنیم و از آن جا كه گناه و نماز رابطه متقابل دارند، به موازات ترك گناه به كسب حضور قلب و خالی كردن قلب از اغیار بپردازیم و این مطلب كه «نماز با توجّه، با گناه منافات دارد» را به قلب تفهیم كنیم و با خود تكرار كنیم كه قلب پر گناه آشیانه حق تعالی قرار نمی گیرد.

۳. چشم چرانی

چشم چران كسی است كه كنترل چشم خود را ندارد و به هر طرفی خیره می شود و چه بسا نگهداری چشم از اختیار او خارج شده و به صورت عادت در آمده است كه ترك آن مشكل به نظر می آید.

چشم چرانی قبل از این كه برای دیگران مزاحمت و ناراحتی ایجاد كند، برای خود شخص مضرّ است و موجب آشفتگی، اضطراب، عدم اعتماد به نفس، بی حالی و رخوت نسبت به معنویات، مخصوصاً نماز می گردد. خداوند سبحان زن و مرد را از چشم چرانی نهی نموده است. آن جا كه فرموده است:

«قُل للمؤمنینَ یَغُضّوا مِن ابصارِهِم... و قُل لِلمُؤمِناتِ یَغضُضنَ مِن اَبصارِهنَّ...؛[۲] به مردان بگو دیدگان خود را فرو خوابانند و.. . به زنان مؤمنه بگو دیدگان خویش را فرو خوابانند».

كسی كه معتاد به چشم چرانی شد، فكر و خیال و قلبش مشغول دیده می شود و روحش آشفته و ذهنش مشوّش می گردد و هنگام عبادت، قوه خیالش با این آشفتگی به پرواز در می آید و به شاخه هایی پرواز می كند كه با چشم خود مشاهده كرده است.

درمان

الف. كنترل چشم در همه حال

اگر در بیرون از نماز چشم آزاد بود، محال است هنگام نماز متمركز به خدا شود، اگر در بیرون نماز چشم فرّار بود، در هنگام نماز هم آزاد است؛ یعنی هر چه چشم ضبط كرده و ذخیره كرده، هنگام نماز مزاحم می شود. پس حفظ و كنترل حواس در نماز منوط به حفظ و كنترل چشم در بیرون از نماز است. چگونه ممكن است كسی كه عادت به نگاه پراكنی كرده، بتواند هنگام عبادت به طرف محبوب واقعی پرواز كند؟ قلبی كه آشفته محبوب پنداری است، چگونه معشوق واقعی را می بیند؟

تـو درون نـماز و دل بیرون گـشتها می كنی به جـهانی!

این چنین حالتی پریشان را شرم نآید نماز می خوانی؟!

۴. عوامل بیرونی

در شكل گیری نظام شخصیتی و روحی آدمیان، علاوه بر عوامل درونی و فردی، عوامل بیرونی نیز مؤثر است و این واقعیتی است كه دین واقع گرای اسلام به آن توجه كرده است، چرا كه روح انسانها دایماً دستخوش تأثیر پذیری از عوامل بیرونی است.

از عوامل بیرونی، دوست فاسد، مجلس گناه و محیط فاسد را می توان بر شمرد.

الف. دوست فاسد

همنشینی و مصاحبت با دوست فاسق، اثرات منفی در آدمی می گذارد، چرا كه شخصیت انسان بستگی به شخصیت دوست و همنشین او دارد و این واقعیتی غیر قابل انكار است كه امام صادق ـ علیه السلام ـ به آن اشاره كرد است:

«المرءُ عَلی دینِ خلیلهِ؛[۳] دین آدمی بستگی به نوع دین دوست او دارد».

تو اوّل بگو با كیان دوستی پس آن بگویم كه تو كیستی

همنشینی با كسی كه تارك نماز است، موجب ترك نماز یا سهل انگاری در آن می شود و همان طور كه دوست بد، اثر منفی در انسان می گذارد، انتخاب دوست خوب، نقش سازنده در آدمی دارد. همنشینی با كسانی كه اهل حضور قلب هستند، زمینه را برای تحصیل حضور قلب آماده می كند.

ب. مجلس و محیط فاسد

مجلس گناه و محیط فاسد خانواده، اجتماع و... جوّ روحی انسان را فاسد می كند و جوّ روحی فاسد، زمینه لازم را برای رشد معنویات از بین می برد. به میزان تأثیر پذیری از مجلس گناه و محیط فاسد، معنویات ضعیف می شود.

به همین جهت است كه امام صادق ـ علیه السلام ـ می فرماید:

«لا ینبَغی لِلمُؤمنِ اَن یجلسَ مجلساً یُعصی الله فیه و لا یقدرُ عَلی تَغییِره؛[۴] شایسته نیست، مؤمن، در مجلسی كه معصیت خدا در آن می شود و قادر بر تغییر آن نیست، بنشیند». مجالست با گناهكاران، روان آدمی را بیمار نموده و اسارت نفسانی را شدّت می بخشد و ذهن را آشفته می كند.

چگونه ممكن است كسی در فلان مجلس فساد، پای فیلم مخرّب ویدئو و ماهواره بنشیند و بعد در محضر خدا حاضر گردد؟ چگونه ممكن است چشمها به تماشای تصاویر مبتذل و فیملهایی كه رقص فلان رقاص را نشان می دهد، بپردازند و خاطره آنها در نماز مزاحمت ایجاد نكند؟ چگونه خدا در قلبی كه غیر خدا حكومت می كند، جا دارد؟

۵ . موانع مقدماتی

نمازگزار برای این كه بتواند با سكون و طمأنینه در محضر خدا حاضر شود، بایستی تمام موانع را از سر راه بردارد، از جمله موانعی كه باید برداشته شود، پرخوری، كثرت خواب، جلوگیری از بول، كسالت و خستگی، است.

الف. پرخوری

پرخوری علاوه بر مضرات جسمی و فیزیولوژیكی دارای مضرّات روحی و روانی نیز هست كه از جمله ناراحتیهای روحی آن، مانع بودن از قلب در نماز است.

پرخوری بیش از حد، موجب بی حالی و كسالت در عبادت و كسالت و بی حالی موجب حواسپرتی در نماز می گردد.

و در روایتی از رسول اكرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ داریم كه:

«من تعوّدَ كثرهَ الطّعام و الشّرابِ قسی قلبهُ؛[۵] هر كس زیادی خوردن و آشامیدن عادت او شود قلبش سیاه می شود».

ب. پرخوابی

پرخوابی هم یك نوع مریضی است كه مبتلا به آن نه تنها توفیق تحصیل حضور قلب پیدا نمی كند، بلكه تارك نماز هم می شود.

پرخوابی و اعتیاد به آن، جسم را بی حال می كند و موجب ضعیف شدن اراده می گردد و اعتماد به نفس از آدمی سلب می شود كه در نتیجه آدمی در مقابل معنویات عكس العمل منفی نشان می دهد، چنین شخصی در نماز با حالت خواب آلود روبه رو می شود و هنگام بیدار شدن از خواب، به سختی بر می خیزد و به علت اسارت خواب، با بی حالی وضو می گیرد و طوری صورت را می شوید كه خواب از سرش نپرد و در هنگام نماز در فكر خواب است و با اتمام نماز دستِ و پا شكسته، به طرف رختخواب پرواز می كند، چرا كه محبوبش خواب است و نماز مزاحم بود.

________________________________________

[۱] . مریم (۱۹) آیه ۵۹.

[۲] . نور (۲۴)، آیه ۳۰ و ۳۱.

[۳] . اصول كافی، ج ۲، ص ۳۷۵.

[۴] . اصول كافی، ج ۲، ص ۳۷۴.

[۵] . نهج الفصاحه، ص ۵۷۳.

روزها نماز مى خواند و شب ها دزدى مى کند

  خدمت پیامبرعرض کردند: فلان کس روزها نماز مى خواند و شب ها دزدى مى کند، حضرت فرمود:«بالاخره روزى نماز او را از گناه رادع مى شود: «اِنَّ صَلواتَهُ لَتَرْدَعُهُ یَوْماً ما».1

 نماز فراگیرترین عبادت و زیباترین نیایش

 نماز فراگیرترین عبادت و زیباتریننیایش و روح بخش ترین پرستش و معراج مؤمن است: «الصَّلوةُ مِعْراجُ المُؤمِنِ» و پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله آن را ستون استوار دین خواندهکه ارزش و قبولى سایر عبادت ها بدان وابسته است[1] و در هیچ حال از مکلف ساقط نمى گردد: «لاتَسْقُطُ بِحال».

[1](من لایحضره الفقیه ، ج 1، ص 136).

1 ـ نداشتن انگیزه قوى براى خواندن نماز

2 ـ عادت نداشتن به نماز از دوران کودکى .

3 ـ آگاه نبودن از فلسفه و اسرار نماز.

4 ـ ترجیح دادن تفریح و سرگرمى (به علت جاذبه بیشتر در نزد اینان )

5 ـ داشتن سؤ ال و ابهام نسبت به بعضى از مسائل اعتقادى مانند خدا، معاد و....

برگرفته از مقاله ابوطالب عبداللهى

...

حضرت محمد(ص) هنگام نماز

   آن حضرت هنگامی که آماده نماز می شد ، صورتش از خوف خدا متغیر و زرد می شد واعضاء و جوارحش می لرزید .
(بحار الانوار ، ج 84 صفحه 256)

نماز در شریعت حضرت عیسی ( ع )

   حضرت عیسی یکی از پیامبران بزرگالهی است که با خواست خدا بدون پدر از مادری به نام مریم پا به عالم وجود گذاشت . این پیامبر در حالی که کودکی تازه به دنیا آمده بود در گهواره برایتبرئه کردن مادرش چنین گفت : من بنده خدا هستم که به من کتاب نازل می شود ،پیامبری برگزیده و عظیم الشّان ، هر کجا باشم وجودم مبارک و پر برکت است ،خداوند مرا تا زنده ام سفارش به نماز و زکات نموده است ، سفارش نیکی به مادرم کرده و مرا ستمگر و جبار قرار نداده است
( سوره مریم).

نماز حضرت یحیی ( ع )

  حضرت یحیی زمانی متولّد شد که پدرش زکرّیا 120 سال و مادرش کلثوم 90 سال داشتند . یحیی در همان سنین نوجوانی جزوه نماز گزاران واقعی قرار گرفت . او عاشق نماز بود و دائم به نماز عشق می ورزید .

( بحارالانوار ، جلد 11 صفحه 287 )

مانند بنده ذلیل.و مناجات کن با من بادل ترسناک، و زبانى راستگو

  و در اخبار موسى - علیه السلام - وارد شده است که: «اى موسى! چون مرا یاد کنى‏ یاد کن و اعضاى تو مضطرب و لرزان باشد.و در وقت‏یاد من خاشع و با وقار و اطمینان‏باش.و چون مرا یاد کنى زبان خود را در عقب دل خود بدار، یعنى اول به دل یاد کن وبعد به زبان.و چون در حضور من بایستى بایست مانند بنده ذلیل.و مناجات کن با من بادل ترسناک، و زبانى راستگو» [1].

بهشت هشتگانه ، پاداش وضو

قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:

هر یک از شما که زیاد و کامل وضو گرفته و سپس بگوید: شهادت میدهم که خدایى جز خداى یگانه نیست و براى اوشریک وجود ندارد، و شهادت مى دهم که محمد (ص ) بنده و فرستاده اوست ؛ دربهاى بهشت هاى هشتگانه بر او گشوده شود تا از هر یک که مى خواهد داخل شود.

(ریاض الصالحین ، ص 298)

مراقبت از رکوع و سجود

کتب امیرالمؤمنین - علیه السلام - الی محمد بن ابی بکر:
انظر رکوعک و سجودک، فان النبی - صلی الله علیه و آله - کان اتم الناس صلاة و احفظهم لها و کان اذا رکع قال: سبحان ربی العظیم و بحمده ثلاث مرات و اذا رفع صلبة قال: سمع الله لمن حمده. اللهم لک الحمد مل‏ء سمواتک و مل‏ء ارضک و مل‏ء من شئت من شی‏ء فاذا سجد قال: سبحان ربی الاعلی و بحمده ثلاث مرات؛
امام علی (ع) به محمد بن ابوبکر نوشت: به رکوع و سجودت بنگر و مراقب آن باش زیرا پیامبر (ص) بهتر از همه مردم نماز را به اتمام می‏رساند و آن را حفظ می‏کرد و وقتی به رکوع می‏رفت سه بار می‏گفت: سبحان ربی العظیم و بحمده و وقتی که از رکوع برمی‏خاست، می‏گفت: سمع الله لمن حمده، الله لک الحمد مل‏ء سمواتک و مل‏ء ارضک و مل‏ء ما شئت من شی‏ء؛ (خداوند می‏شنود کسی را که او را ستایش می‏کند. خدایا! به اندازه ظرفیت آسمانهایت و زمین، و به اندازه ظرفیت هرچه می‏خواهی، تو را سپاس) و وقتی به سجده می‏رفت، سه بار می‏گفت: سبحان ربی الاعلی و بحمده.
(بحارالانوار، ج 85، ص 104)

توصیه آیت الله بهجت برای درمان حواس پرتی در نماز

شما هم مثل من شاید بارها مشکلاتتان سر نماز حل شده باشد. و این جای تاسف دارد. من که از حضرت حق به خاطر این همه بی‌ادبی شرمنده‌ام. آخر می‌دانید، خود من اصلا خوشم نمی‌آید کسی با من حرف بزند اما حواسش جای دیگری باشد. من که عددی نیستم، حالا حساب کنید آن طرف خداوند جهانیان، تبارک و تعالی باشد. (فکر کنم جا دارد که همین الان به خاطر اسائه ادب های گذشته یک استغفر الله بگوییم!)

آیت الله العظمی آقای بهجت قدس الله نفسه الزکیه کلامی دارند درباره حضور قلب در نماز که خیلی مهم است، این را گوش کنید، ان شاء الله در نمازتان تفاوت به وجود می آید، من را هم دعا می کنید.

مفاد کلامشان این است که در مسئله حضور قلب یک ورود داریم یک توقف. ورود چیست؟ ببینید یک وقت افکار خودشان می آیند، ورود افکار دست ما نیست، مولوی این افکار را به زنبور تشبیه کرده، زنبور خودش می آید تو که دعوتش نکرده ای. شما فردا مهمان دارید، ده پانزده نفر را دعوت کرده اید، حالا دارید نماز می خوانید این فکر مهمانی مثل زنبور می آید وارد مغز می شود،"فردا مهمان دارم"، ولی توقف با خودت است، می توانی توقف نکنی، وقتی آمد "راست می گوید ها، مهمان داریم، سالادش چه طور باشد، به کدام مهمان خانه بگویم، چطور باشد .." اینها با خودت است، دیگر خراب نکن، ایشان می فرمودند که اینها که بی اختیار می آید مضر نیست، اما توقف دست ماست، آنجا دیگر فکرت را عوض کن و ادامه نده.

بعضی ها روی فکری که می آید متوقف می شوند، مثلا "من فردا بروم پیش فلان کس پول قرض بگیرم"،خب این می آید،[روی فکر متوقف می شود] یک وقت می بیند دارد می گوید السلام علیکم، در دفتر این آقا است! دارد برایش چک می نویسد، همه نمازش شد همین، این نشد. یادتان باشد آیت الله بهجت درباره حضور قلب در نماز می فرمایند، ورود دست ما نیست اما توقف در اختیار ماست.

بنده این مطلب را به این فرمایش آیت الله بهجت(ره) حاشیه میزنم و آن این است که اگر به این فرمایش آیت الله بهجت(ره) عمل شود ممکن است به تدریج افکاری که بدون اختیار می آیند کمتر شوند و آن حال حضور و توجه تمام نماز را بگیرد. (درس اخلاق آیت الله فاطمی نیا)

از آیت الله بهجت(ره) سؤال شد :

چه کنیم تا نماز صبحمان قضا نشود؟
در پاسخ فرمودند : کسی که باقی نمازهایش را در اول وقت بخواند؛ خدا او را برای نماز صبح بیدار خواهد کرد...

پیامبر اکرم (ص) در روایتی، ضمن نصیحت هایی که به یکی از اصحاب به نام «ابو ایوب خالد بن زید»، فرمودند:

وَ صَلِّ صَلاۀَ مُوَدِّعٍ:

یعنی به هنگام نماز! طوری نماز بخوان که گویا این آخرین نمازی است که می خوانی؛ نماز خداحافظی توست.

اگر اقتدا کننده ۱ نفر باشد، پاداش ۱۵۰ نماز داده می‏شود. 

اگر اقتدا کننده ۲ نفر باشد، پاداش ۶۰۰ نماز داده می‏شود. 

اگر اقتدا کننده ۳ نفر باشد، پاداش ۱۲۰۰ نماز داده می‏شود. 

اگر اقتدا کننده ۴ نفر باشد، پاداش ۲۴۰۰ نماز داده می‏شود. 

اگر اقتدا کننده ۵ نفر باشد، پاداش ۴۸۰۰ نماز داده می‏شود. 

اگر اقتدا کننده ۶ نفر باشد، پاداش ۹۶۰۰ نماز داده می‏شود. 

اگر اقتدا کننده ۷ نفر باشد، پاداش ۱۹۲۰۰ نماز داده می‏شود. 

اگر اقتدا کننده ۸ نفر باشد، پاداش ۳۶۴۰۰ نماز داده می‏شود. 

اگر اقتدا کنندگان و امام جماعت ‏به ۱۰ نفر رسیدند، پاداش‏۷۲۸۰۰ نماز دارد.  

ولی، همین که عدد افراد از ده نفر گذشت، اگر تمام آسمانها کاغذ و دریاها مرکب و درختها قلم و جن و انس و ملائکه نویسنده شوند نمی توانند ثواب یک رکعت آن را بنویسند.

√: مستدرک الوسائل، ج ۱ ص ۴۸۷، رساله حضرت امام، مسئله ۱۴۰۰. 

نام مسجد یادآور بندگی در برابر پروردگار متعال است.

مسجد ، جایگاه سجده است و سجده اوج عبادت و بندگی انسان برای خدا:

«السُّجودُ مُنتَهَی العِبَادَه مِن بَنی آدَم» (1)

«وَ اَنَّ المَساجِدَ لِلّهِ فَلا تَدعُو مَعَ اللَّهِ أَحَدا» (2)

در کلام ائمه اطهار( علیهم السلام ) نیز بر این ویژگی مسجد تأکید زیادی شده است.

درحدیثی قدسی از پیامبر(ص) است که خداوند مسجد را زیارتگاه خویش برشمرده: « اَلا طُوبَی لِعَبْدٍ تَوَضَّأ فِی بِیْتِهِِ ثُمَّ زارَنی فِی بَیْتی؛ خوشا به حال بنده ای که در خانه خویش وضو بگیرد، آنگاه مرا در خانه ام زیارت کند.» (3)

حضور در مساجد و عبادت در خانه خدا ، جدای از این که توفیقی بزرگ است، کمالات روحی را نیز در پی دارد.

رحمت خاص خداوند (4) ، مغفرت الهی (5)، بهشت (6) و همنشینی با فرشتگان ا لهی(7) از جمله این کمالات است.

بنابراین یکی از نقش های اصلی و محوری مسجد آن است که زمینه را برای عبادت خالصانه و پر جمعیت فراهم کند تا مؤمنان در آنجا با پرداختن به نماز و دعا، با خداوند متعال به معنای واقعی کلمه اُنس بگیرند. هر اندازه مسجد در ایفای این نقش حیاتی موفق و قوی عمل کند، به مسجدی که قرآن و سنت آن را ترسیم نموده، یعنی «مسجد نمونه» نزدیکتر است.

√: {منابع}

1- همان ، ج 82، ص 164

2- قرآن کریم ، سوره جن ، آیه 18

3- وسائل الشیعه، محمد بن حسن عاملی، ج 1، ص 268، باب 10 از ابواب وضو

4- همان ، ج 3، ص 480، باب 3 از ابواب احکام المساجد، روایت 1

5- مستدرک الوسائل، میرزا حسین نوری، ج 3، ص 361، باب 3، از ابواب احکام المساجد، روایت 13

6- همان

7- وسائل الشیعه، ج 5، ص 372، باب 1 از ابواب صلوه الجماعه، روایت 7

بنده ی من تو به هنگامی که به نماز می ایستی

من آنچنان گوش فرا میدهم

که انگار همین یک بنده را دارم و

  تو چنان غافلی که گویا صد ها خدا داری

عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (عليه السلام) قَالَ :

جَاءَتْ فَاطِمَةُ (عليها السلام) تَشْكُو إِلَى رَسُولِ اللَّهِ (صلي الله عليه وآله) بَعْضَ أَمْرِهَا فَأَعْطَاهَا- رَسُولُ اللَّهِ (صلي الله عليه وآله) كُرَيْسَةً وَ قَالَ تَعَلَّمِي مَا فِيهَا فَإِذَا فِيهَا

 ... " مَنْ كانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ فَلْيُكْرِمْ ضَيْفَهُ " ...

حضرت صادق عليه السلام فرمود:

فاطمه (عليها السلام )براى شكايت از جرياني نزد رسول خدا  (صلي الله عليه وآله) آمد، پس رسول خدا (صلي الله عليه وآله) جزوه‏اى به او داد و فرمود: آنچه در آنست بياموز، و (اين 3 جمله) در آن بود:

2. هر كس ايمان به خدا و روز قيامت دارد مهمان خود را گرامى دارد،

 [ الكافي    جلد‏2   صفحه  667    باب حق الجوار ]

حداقل احترام به مهمان اين است كه او را تا درب منزل همراهي كنيم ؛ حضرت على بن موسى الرضا (عليهماالسلام) از پدران خود ،تاحضرت على (عليهم السلام) روايت فرموده اند ، كه رسول خدا (صلي الله عليه و آله) فرمودند: حق مهمان اينست كه او را تا درب خانه مشايعت كنى .[ عيون أخبار الرضا ،ج‏2،ص  305]

يكي ديگر از حداقل احترامها به مهمان اين است كه او را از جاي خود بلند نكنيم

متاسفانه امروزه به تقليد از فرهنگ غرب ، مهمان را براي غذا از جايش بلند مي كنند و او را به وسط سالن براي برداشتن غذا راهنمايي مي كنندكه اين كار اوج بي احترامي به مهمان است (اين عمل ، عمل چهارپايان است)

خداوند در قرآن هنگام بيان داستان مهماني حضرت ابراهيم مي فرمايد: فَقَرَّبَهُ إِلَيْهِمْ ... پس غذا را نزديك مهمانان گذارد، [ذاريات 27]

حضرت ابراهيم حتي غذا را در وسط سفره قرار نداد تا مهمان خم شود ، بلكه آن را كنار دست مهمان گذاشت . حال ما چگونه مهمان را از جايش بلند مي كنيم؟

داستانك:

روزی امام رضا (علیه السلام) میهمانی را دعوت کرد و با احترام، مهمان خود را به داخل خانه آورد.

پس از پذیرایی، با هم به گفت وگو پرداختند. در میان سخن آنان، باد چراغ را خاموش کرد. مهمان بی درنگ از جای خود برخاست که آن را روشن کند، ولی امام دست او را گرفت و مانع شد که او از جایش بلند شود.

سپس خود برخاست و چراغ را روشن کرد و دوباره کنار او نشست و برای این که مهمان ناراحت نشود با لبخندی به او فرمود:

ما خاندانی هستیم که دوست نداریم مهمان خود را به کار بگیریم و (از جايش بلند كنيم) و او را به زحمت بیندازیم.  [کافی جلد 6 صفحه ی 283]

قسمت اول روايت

قسمت سوم روايت

عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (عليه السلام) قَالَ :

جَاءَتْ فَاطِمَةُ (عليها السلام) تَشْكُو إِلَى رَسُولِ اللَّهِ (صلي الله عليه وآله) بَعْضَ أَمْرِهَا فَأَعْطَاهَا- رَسُولُ اللَّهِ (صلي الله عليه وآله) كُرَيْسَةً وَ قَالَ تَعَلَّمِي مَا فِيهَا فَإِذَا فِيهَا

... " مَنْ كانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ فَلْيَقُلْ خَيْراً أَوْ لِيَسْكُت‏" ‏

حضرت صادق عليه السلام فرمود:

فاطمه (عليها السلام )براى شكايت از جرياني نزد رسول خدا  (صلي الله عليه وآله) آمد، پس رسول خدا (صلي الله عليه وآله) جزوه‏اى به او داد و فرمود: آنچه در آنست بياموز، و (اين 3 جمله) در آن بود:

3. هر كس ايمان به خدا و روز قيامت دارد بايد حرف خوب بگويد يا خموش باشد.

[ الكافي    جلد‏2   صفحه  667    باب حق الجوار ]

داستانك :

سلیمان جنی را مامور کاری کرد و در تعقیب او جنی را فرستاد

جن دوم بازگشت و آنچه دیده بود برای سلیمان تعریف کرد و گفت دیدم جن را که وارد بازار شد به آسمان نگاه کرد بعد سرش را به طرف راست وچپ چرخاند و بعد سرش را به پایین انداخت و رفت

سلیمان جن اول را احضار کرد و دلیل این حرکاتش را جویا شد

او عرض کرد :هنگامی که وارد بازار شدم به آسمان نظر کردم و دیدم فرشتگان در آسمان ناظر هستند به سمت چپ و راست نظر کردم و مردم را مشغول صحبت کردن های بی مورد دیدم  , آنگاه سرم را از خجالت به زیر انداختم

قسمت اول روايت

قسمت دوم روايت

(به بهانه نزديكي به روز مادر)

وَ قَضى‏ رَبُّكَ أَلاَّ تَعْبُدُوا إِلاَّ إِيَّاهُ وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ كِلاهُما فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍّ وَ لا تَنْهَرْهُما وَ قُلْ لَهُما قَوْلاً كَريماً  [اسراء آيه 23]

و پروردگارت فرمان داده: جز او را نپرستيد! و به پدر و مادر نيكى كنيد! هر گاه يكى از آن دو، يا هر دوى آنها، نزد تو به سن پيرى رسند، كمترين اهانتى به آنها روا مدار! و بر آنها فرياد مزن! و گفتار لطيف و سنجيده و بزرگوارانه به آنها بگو!

داستانك:

از امام باقر(عليه السلام) روایت است که در بنی اسرائیل عابدی بود بنام جریح، که در صومعه خویش به عبادت مشغول بود.

روزی مادرش در حالی که وی به نماز اشتغال داشت، وی را بخواند، و او مادر را پاسخ نداد ـ (در بعضی روایات آمده که اگر جریح فقیه می بود می دانست که قطع نماز نافله و پاسخ مادر از نماز افضل بود) ـ مادر برگشت، و بار دوم آمد و او را صدا زد، و باز پاسخ نداد، تا سه بار. در این بار مادر وی را نفرین کرد و گفت: از خدای بنی اسرائیل می خواهم که تو را به خود واگذارد و یاریت نکند.

روز بعد زن بدکاره ای به کنار صومعه او آمده و فرزندی را که در رحم داشت در آنجا وضع حمل کرد، و ادعا کرد که فرزند از آن جریح است. در میان بنی اسرائیل شایع شد که آن کس که مردمان را از زنا نهی می نمود خود مرتکب زنا گشته است! حاکم دستور داد وی را بدار کشند، مادر بر سر و روی زنان به پای چوبه دار آمد. جریح گفت ساکت باش که این نتیجه همان نفرین تو است.

مردمان چون شنیدند گفتند: ما از کجا بدانیم که این تهمت و این نسبت دروغ است؟ جریج گفت: کودک را حاضر کنید. چون کودک بیاوردند، از او پرسیدند: پدرت کیست؟ وی به زبان آمد و گفت: فلان چوپان پدر من است، و بدین گونه خداوند بر اثر توبه جریح وی را نجات داد، و جریح سوگند یاد کرد که از این پس از خدمت مادر جدا نگردد  [بحار الأنوار ، ج‏71، ص: 75 ]

(به بهانه نزديكي به روز مادر)

داستانك:

روزي حضرت موسي (علی نبیّنا و آله و علیه السلام) در ضمن مناجات به خداوند عرضه داشت: «مي خواهم همنشينم را در بهشت ببينم».

جبرئيل بر او نازل شد و گفت: «اي موسي، قصابي که در فلان محل ساکن است، همنشين توست».

حضرت موسي نزد قصاب رفت و اعمال او را زير نظر گرفت. شب که شد قصاب جوان مقداري گوشت برداشت و به سوي منزل روان گرديد. موسي از پي او روان شد. چون به در منزل رسيدند، موسي جلو رفت و پرسيد: «اي جوان مهمان نمي‌خواهي؟»

گفت: بفرماييد!

حضرت موسي (علیه السلام) وقتي به درون خانه رفت، ديد جوان با آن گوشت تازه غذايي تهيه کرد، آن گاه زنبيلي را که به سقف آويخته بود، پايين آورد و پيرزني کهنسال را از درون آن بيرون آورد. ابتدا او را شست و شو داد و آنگاه با دست خويش غذا را به او خورانيد. هنگامي که خواست زنبيل را به جاي آن بياويزد، زبان پيرزن به کلماتي نامفهوم حرکت کرد و هر دو خنديدند.

سپس جوان قصاب براي حضرت موسي (علیه السلام) غذا آورد و با هم غذا را خوردند.

چون موسي از ماجراي جوان پرسيد، پاسخ داد: «اين پيرزن مادر من است. چون درآمدم بالا نيست و نمي توانم براي او کنيزي استخدام نمايم، خدمتش را مي نمايم».

 موسي پرسيد: «آن کلماتي که مادرت بر زبان جاري کرد،و خنديديد چه بود؟»

 گفت :«هرگاه او را شست و شو مي دهم و غذا به او مي خورانم، دعايم ميکند و مي گويد: "خدا تو را ببخشايد و تو را در بهشت هم درجه و همنشين حضرت موسي گرداند!"

حضرت موسي (علیه السلام) فرمود:

اي جوان، من موسي هستم. اينک به تو بشارت مي دهم که خداوند دعاي مادرت را درباره تو مستجاب گردانيده است. جبرئيل به من خبر داد که تو در بهشت همنشين و هم درجه ي من خواهي بود.

[پند تاريخ، جلد1 ؛ صفحه 68 و يكصد موضوع 500داستان جلد 1 صفحه 138]

در قرآن 4 بار ؛" و بالوالدين احسانا " آمده است  ؛ كه در تمام اين موارد قبلش بحث پرستيدن خدا مطرح شده است

... لا تَعْبُدُونَ إِلاَّ اللَّهَ وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً ...

وَ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ لا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئاً وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً ...

... أَلاَّ تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئاً وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً ...

وَ قَضى‏ رَبُّكَ أَلاَّ تَعْبُدُوا إِلاَّ إِيَّاهُ وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْسانا ...

خدا نكند پدر و مادري ؛ فرزندشان را نفرين كنند و يا از او راضي نباشند.

داستانك:

 «زمخشری»،دانشمند بزرگ اهل سنت و صاحب تفسیر معروف «کشّاف»،يك پاي خود را در حادثه اي از دست داد.

او پس از ورود به بغداد و ملاقات با فقيه دامغاني ، علت قطع شدن پايش را اينگونه شرح مي دهد:

نفرین مادرم موجب پدید آمدن چنین گرفتاری است؛زیرا من، در ایام کودکی،گنجشکی را گرفتم و نخی به پایش بستم و پرهایش را کندم.در این میان،ناگهان پرنده از دستم فرار کرد و در اثر این کار پای چپش  جدا شد.

مادرم وقتی از این ماجرا باخبر شد، برآشفت و به من گفت:خدا پای چپت را  قطع کند،همچنان که پای چپ  این حیوان زبان بسته را جدا ساختی!

پس از مدتي از اسب افتادم و پاي چپم شكست.

پزشكان چاره اي جز قطع پايم نديدند . و اين در اثر نفرين مادر بود.

منبع :كتاب عظمت يك نگاه صفحه 180 به نقل از كتاب مقام والدين در اسلام صفحه 125

(به بهانه ايام ماه رجب)

از حضرت رسول صلى الله عليه و آله روايت شده است كه كسى كه اين نماز را بجا آورد حق تعالى دعاى او را مستجاب گرداند و ثواب شصت حج و شصت عمره به او عطا فرمايد

و آن نماز اينچنين است

در هر شب از ماه رجب، دو ركعت نماز بجا آورد بخواند

در هر ركعت حمد يك مرتبه و قل ياايها الكافرون سه مرتبه و قل هو الله أحد يك مرتبه و چون سلام دهد دستها را بلند كند و بگويد" لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِيكَ لَهُ لَهُ الْمُلْكُ وَ لَهُ الْحَمْدُ يُحْيِي وَ يُمِيتُ وَ هُوَ حَيٌّ لا يَمُوتُ بِيَدِهِ الْخَيْرُ وَ هُوَ عَلَى كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدِيرٌ وَ إِلَيْهِ الْمَصِيرُ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ النَّبِيِّ الْأُمِّيِّ وَ آلِهِ"  و بكشد دستها را به صورت خود

منبع: مفاتيح الجنان - اعمال ماه رجب - اعمال مشتركه - عمل هفدهم

من نمی دانم از روی تنبلی است یا از نفهمی كه گاها نماز نمی خوانم. من هنوز به عشق نماز خواندن نرسیده ام و رنج می برم. نمی دانم باید چه كنم؟ من از نماز خواندن هیچ حالی نمی برم حتی از روزه گرفتن، احساس می کنم خیلی بدبختم و همین دلیل باعث میشه فكر كنم باختم!

این دغدغه امروزه در بین بسیاری از انسان ها مخصوصا جوانان مطرح است. که در پاسخ باید گفت: مهم ترین موضوع در زمینه تقویت گرایش به نماز و تقویت اراده در اقامه نماز، این است كه انسان بداند چرا باید...

حقايقي که در قرآن کريم بيان شده است، در صورتي که انسان آن‌ها را در وجود خودش به کمال برساند و حقيقت را تبديل به حقيقت جامع کند، بدون شک با به کمال رساندن حقايق و جامع نمودن حقيقت، به رحمت وجود مقدّس حضرت حق خواهد رسيد. من دو نمونه از اين حقايق بيان شدة قرآن کريم را براي‌تان مي‌گويم. خود شما هم تصديق خواهيد فرمود که جز با کمال رساندن اين حقايق، يا با جامع نمودن حق، دسترسي به رحمت پروردگار ميسّر نخواهد بود. در آغاز سخنم، حقيقتي را عرض مي‌کنم که به عنوان حکمي از احکام شرعية پروردگار مطرح است. نماز در قرآن، در نزديک به صد و سه آيه، و از ابتداي آن تا آخرين جزء‌اش هم مطرح است و به طور يقين، سبب رساندن انسان به رحمت حق است، امّا شما در قرآن مجيد ملاحظه مي‌کنيد که پروردگار نماز را درخيمة حيات نمازگزار به صورت...

سوال: با سلام. اجازه زن برای خروج از منزل تا چه حدی می تونه باشه؟ خب مرد ممکنه بگوید که همسر من باید مثل یک زندانی توی خونه من باشه، من همه چیز را براش فراهم می کنم و از خانه حارج نشود. آیا این با مقام زن و احترام زن منافات نداره؟

جواب:

ماده 133- ...

تذکر: دوستانی که سوال یا شبهه ای مطرح می نمایند خواهشا آدرس رایانامه خود را نیز ثبت نمایند.

الف. اساتید و دانشجویان، در صورتی که با قصد اقامت ده روز يا بيشتر، در محل درس و تدریس یا خوابگاه می‌مانند:
مراجع محترم تقلید: برای این‌گونه افراد، نماز تمام و روزه صحیح است.
ملاحظه: در صورتی که تصميم جدّي بر ماندن ده روز گرفته باشند و حداقل بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی، به دلیلی، تصمیم برگشت به وطن يا مسافرت ديگر داشته باشند، نماز و روزه آنها تا زماني كه در محل اقامت هستند، کامل خواهد بود.

عبادت که هدف آفرینش انسان است، اسراری دارد; اسرار عبادت غیر از آداب و احکام آن است . احکام عبادت، همین واجبات است که در کتاب های فقهی بیان شده است، مانند واجبات و ارکان نماز . آداب نماز مانند آهسته دعا کردن، پاره ای از این آداب در کتاب های فقهی آمده است و برخی در کتاب های اخلاقی، اما اسرار عبادات ارواح و باطن های عبادت است که با باطن انسان در ارتباط است و انسان با باطن عبادت محشور می شود، این گونه بحث ها در کتاب های عرفانی بیان شده است .

عبادات ظاهری دارند و باطنی و سری، به ما گفته اند که آن اسرار را فراگیریم و بدان ها عمل کنیم . نماز خواندن و روزه گرفتن و وضو گرفتن و دیگر تکالیف جزء احکام الهی است . هر یک از احکام برای آن است که انسان به اسرار آنها پی ببرد و آزاد شود .

مرحوم شهید - رضوان الله تعالی علیه - نقل فرموده است ⁽¹⁾ که همواره رسول خدا (ص) بعد از نماز صبح، بین الطلوعین، در مسجد می نشستند و به سؤال های مردم پاسخ می دادند . روزی دو نفر نوبت گرفتند تا سؤالاتی طرح کنند . حضرت به اولی فرمود: گرچه شما قبل از آن برادر آمده اید لکن نوبتتان را به ایشان بدهید، چون شما اهل کرم و ایثارید و او کار لازمی دارد و عجله دارد . این ادب رعایت نوبت را حضرت در آن جا آموختند . بعد فرمودند: من بگویم شما برای چه آمده اید یا شما می گویید؟ عرض کردند یا رسول الله! شما بفرمایید .

فرمودند: یکی برای یاد گرفتن مسائل حج آمده است و دیگری برای مسائل وضو گرفتن، آن گاه سؤال ها را جواب فرمود:

اما معنای وضو گرفتن - شستن صورت و دست ها و مسح سر و پاها در وضو، رازی دارد: شستن صورت در وضو یعنی خدایا هر گناهی که با این صورت انجام دادم آن را شست و شو می کنم که با صورت پاک به جانب تو عبادت کنم و با پیشانی پاک سر بر خاک بگذارم . شستن دست ها در وضو یعنی خدایا از گناه دست شستم، و گناهانی را که با دستم مرتکب شده ام، دستم را تطهیر می کنم . مسح سر در وضو یعنی خدایا از هر خیال باطل و هوس خام که در سر پرورانده ام سرم را تطهیر می کنم و آن خیال های باطل را از سر به دور می اندازم . مسح پا یعنی خدایا من از جای بد رفتن پا می کشم و این پا را از هر گناهی که با آن انجام داده ام تطهیر می کنم .

اگر در عرصه بیداری اسلامی عصر حاضر، دشمنانی در کمین نشسته باشند و دررویارویی با آن نیرنگ هایی به کار گیرند، نه تنها جای نگرانی نیست بلکه امرمنطقی است که برخورد حق و باطل و نبرد میان خیر و شر مقتضی آن است. این همان سنتی است که خداوند متعال، هستی را بر آن بنیاد نهاده است. «و کذالک جعلنا لکل نبی عدواً من المجرمین»[1]و خداوند تبارک و تعالی در مورد دشمنان امت اسلامی این گونه می فرماید:«و لایزالون یقاتلونکم حتی یردکم عن دینکم ان استطاعوا»[2].

خداوند در تحلیل روش شناسی و رفتار شناسی دشمنان اسلام و توحید، به این نکته توجه می دهد که دشمنان اسلام، به سبب هم دلی و همانندی در فکر و اندیشه،یکسان و همانند عمل می کنند.[3]

تهدید و جنگ همواره در طول تاریخ وجود داشته است. چنان که می توان بامطالعه اجمالی تاریخ بشر و انبیاء الهی در یافت که دشمنان بشریت و دشمنان انبیاتلاش کرده اند مخاطبان انبیاء را در غفلت، جهل و برداشت های نادرست نگهداشته و با تحریف واقعیت ها، شایعه سازی و... اهداف شیطانی خود را بر جوامع حاکم کنند. شایعه سازی، دروغ پراکنی،دور نگه داشتن جوامع از مذهب و دین،لطمه وارد ساختن به اعتقادات مردم و سایر موارد از جمله موضوعاتی است که رویکرد سران اردوگاه قطام سلطه علیه جوامع بشری به تهدید و جنگ نرم رانشان می دهد.

به همین دلیل است که مقام معظم رهبری در یک راهبرد بلندمدت از مفاهیم« تهاجم فرهنگی » 1370،« ناتوی فرهنگی» 1385 و « جنگ نرم»1388 به عنوان دغدغه های اصلی کشور یاد می کنند.

 با نگاهی به جریان شناسی جنگ نرم می توان گفت که این شیوه ی جنگی، ازدیرباز مورد استفاده قرار گرفته و همواره از سوی انسان ها در جنگ ها به عنوان یک ساز و کار موثر مورد توجه بوده است. اصولاً بهره گیری از هر ابزاری درجنگ نرم بر این پایه و محور قرار می گیرد که بر اندیشه و احساسات مخاطب تاثیر گذاشته و او را مرعوب خود می سازد و بی آنکه واکنشی از خود نشان دهد،تسلیم دشمن شده و یا در مسیر خواسته های او گام بردارد. دشمن در جنگ نرم تلاش می کند تا با استفاده از ابزار های فرهنگی و ارتباطی پیشرفته و با شایعه ودروغ پراکنی و ایجاد بد بینی اختلاف ایجاد کند.  « مقام معظم رهبری».

حضرت علی (ع) می فرماید : 
"خداوند هر گاه خیری بر بنده اش بخواهد، به او كم خوابی، كم خوری و كم حرفی را تلقین می كند."

باید گفت كه دانش پزشكی ظرف چند دهه اخیر، موفق به کشف مهمی پیرامون خواب شده است و آن كشف، بخشی مهم در طول خواب انسان، به نام خواب REM بوده است( خواب از دو مرحله ی خواب عمیق و خواب REM تشکیل شده است که به طور یک در میان در طی شب حاصل می شوند). 
پس از آن كه حدود 45 دقیقه از خواب رفتن انسان گذشت، مرحله REM آغاز می شود و برای مدت كوتاهی (حدود 10 تا 15 دقیقه) ادامه می یابد.

امروزه دانش پزشكی به اثبات رسانده كه یكی از علائم مهم در بیماری افسردگی، افزایش مدت خواب REM نسبت به میزان طبیعی است.
روش درمانی جدید برای بیماران افسرده ، بیدار نگه داشتن آنها ، برای كاهش میزان REM می باشد.

زمان نماز صبح كه در آیه ی 78 سوره مباركه " اسراء" با عنوان " إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كَانَ مَشْهُودًا " از آن نام برده شده است* و مورد تأكید فراوان می باشد، به گونه ای قرار گرفته است كه سبب كاهش قابل ملاحظه میزان خواب REM در اشخاص می شود.

 گام ها ي اساسي جذب مخاطب

چهار گام از مراحل جذب مخاطب به نماز و با راه‌هاي كارآمدي تبليغ معارف نماز و فرهنگ مهدويت(عج) عبارتند از:

 گام اول روبه رو شدن؛ اعمال و رفتاري ملاك است كه نياز به جستجو، تحقيق نداشته باشد و شما آن عمل را مثل بي‌توجهي به نماز را در ملأ‌عام مشاهده كرديد و يا خود فرد رسما ً اعلام مي‌كند من از نماز خوشم نمي‌آيد، كه ما بايد از روش‌هاي تبليغ چهره‌به‌چهره و تكنيك‌هاي برقراري ارتباط با مخاطب استفاده كنيم. 

گام دوم؛ تشخيص اصل برخورد، چگونگي برخورد و توجه به آمادگي پذيرش مخاطب. مثلا ً وقتي به شدت گرسنه، تشنه، عصبي، خسته و بي‌حوصله هستيد، وارد عمل نشويد. اگر مخاطب در شرايطي خاص است كه تذكر دادن شما موجب هتك‌حرمت و يا ضايع شدن او مي‌شود، يا وقتي براي خود و همراهانتان احساس خطر جاني و مالي مي‌كنيد و احتمال درگيري مي‌دهيد يا وقتي مخاطب در تألم روحي شديدي مثل فوت يا بيماري عزيزانش هست يا مخاطب تعادل جسمي و روحي ندارد. مثلا ً قرص و مواد مخدر يا مشروبات الكلي مصرف كرده وارد عمل نشويد. بايد مطالعه كنيم كه براي اثرگذاري و جلوگيري از پيامدهاي منفي چه روش يا روش‌هايي را با توجه به موفقيت مكاني، شرايط سني، جنسيت و آداب و رسوم و.... انتخاب كرد. از جمله روش‌هاي برخورد :
1. مستقيم كلامي
2. مستقيم غير كلامي
3. غير مستقيم كلامي

4. غير مستقيم غير كلامي است.

گام سوم عبارت است از؛ اجرا كه قاطعانه اما مؤدبانه بگوئيد، تذكر به مخاطب در جمع و حضور ديگران نباشد. مگر آنكه مطمئن باشيد لازم است ديگران نيز از كار شما درس بگيرند، جملات و تذكرات با اعتماد به نفس و توكل به‌خدا و به دور از هرگونه تحقير و ضايع كردن مخاطب باشد. اگر از روش كلامي مستقيم استفاده مي‌كنيد جمله خود را با سلام و لطفا ً آغاز كنيد و تذكر شما در جذب مخاطب به اقامه نماز همراه با منت گذاشتي، مسخره كردن و بزرگ‌نمايي كردن نباشد، ضمن جلب اعتماد طرف مقابل و برخورد كوتاه از كلمات مثبت استفاده كنيد. معمولا ً افعال مثبت بيش از افعال منفي در مخاطب امكان پذيرش را فراهم مي‌‌كند.

گام چهارم؛ آمادگي در مقابل واكنش‌هاي احتمالي مخاطب است، وقتي شما كسي را مي‌خواهيد به دين و نماز دعوت كنيد چند حالت دارد 1.تذكر را مي‌پذيرد و به آن عمل مي‌كند كه از او تشكر صميمانه مي‌كنيد. حتي اگر به همه تذكرات شما هم عمل نكرد، 2.تذكر را ظاهرا ً مي‌پذيرد اما عمل نمي‌كند، 3.تذكر را نمي‌پذيرد و با پاسخ‌هاي سربالايي بي‌ربط يا بهانه‌گيري موضوع را به اصطلاح از سر خود باز مي‌كند كه بهتر است شخصي ديگري با روش متفاوتي او هم تذكر دهد، 4.تذكر را نمي‌پذيرد اما نسبتا ً با تندي يا تندي همراه با ناسزا و دشنام همراه مي‌كند. مقابله به مثل نكنيد و تلاش كنيد با حفظ آرامش و متانت از محيط دور شويد.

گرچه نماز چیزی نیست كه فلسفه‌ اش بر كسی مخفی باشد، ولی دقت در متون آیات و روایات اسلامی ما را به نكات بیشتری در این زمینه رهنمون می‌گردد:

← نماز ذکرالله اکبر
روح و اساس و هدف و پایه و مقدمه و نتیجه و بالاخره فلسفه نماز همان یاد خدا است, همان « ذكر الله » است كه در آیه‌ی فوق به عنوان برترین بیان شده است.
البته ذكری كه مقدمه‌ی فکر, و فكری كه انگیزه عمل بوده باشد, چنانكه در حدیثی از امام صادق ـ علیه السّلام ـ آمده است كه در تفسیر جمله‌ی و لذكر الله اكبر فرمود: ذكرا لله عند ما احل و حرم « یاد خدا كردن به هنگام انجام حلال و حرام »
(یعنی به یاد خدا بیفتد به سراغ حلال برود و از حرام چشم بپوشد.) ^[۳۴]

← نماز پاک کنند ی گناهان
نماز وسیله ی شستشوی از گناهان و مغفرت و آمرزش الهی است چرا كه خواه ناخواه نماز انسان را دعوت به توبه و اصلاح گذشته می‌كند, لذا در حدیثی می‌خوانیم: پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله و سلم ـ از یاران خود سؤال كرد: لو كان علی باب دار الحد كم نهر و اغتسل فی كل یوم منه خمس مرات اكان یبقی فی جسه من الدرن شیء؟ قلت لا, قال: فان مثل الصلاه كمثل النهر الجاری كلما صلی كفرت ما بینهما من الذنوب: « اگر بر در خانه یكی از شما نهری از آب صاف و پاکیزه باشد و در هر روز پنج بار خود را در آن شستشو دهد, آیا چیزی از آلودگی و کثافت در بدن او می‌ماند؟».
در پاسخ عرض كردند: نه, فرمود: « نماز درست همانند این آب جاری است, هر زمان كه انسان نمازی می خواند گناهانی كه در میان دو نماز انجام شده است از میان می رود» ^[۳۵]و به این ترتیب جراحاتی كه بر روح و جان انسان از گناه می‌نشیند, با مرهم نماز التیام می یابد و زنگارهائی كه بر قلب می نشیند زدوده می‌شود.

چه تعریفی از بازیگری دارید؟
بازیگری حرفه ای است که زندگی باید دور آن جریان داشته باشد. بازیگری، بازتابی از زندگی است.

چه آرزویی دارید؟
همیشه سلامت باشم و سایه خانواده ام برای مدت طولانی بالای سرم باشد.

 معنویت چه نقشی در پیشبرد اهداف آدمی دارد؟

بدون معنویت، فرد به تکرار و ابتذال می رسد. بدون معنویت، انسان چون کبوتری بدون بال است. من تا آنجایی که در توانم هست، نمی گذارم نمازهایم قضا شود.

منبع

دست حاجت چو برى، نزد خداوندى بر
كه كریم است و رحیم است و غفور است و ودود(112)
 قنوت، دست نیاز بر آستان الهى بلند كردن است و خواسته ‏ها را بر شمردن، و این از مستحبات اكید در نماز است.
 معناى قنوت، اطاعت و دعا و توجّه و خشوع در نماز است. در قنوت مى ‏توان هر دعایى را خواند. قنوت طولانى، نزد خداوند مطلوب است.
 از رسول خدا صلى الله علیه وآله روایت شده كه: هر كه در دنیا، صاحب قنوت‏ هاى طولانى باشد، در روز دشوار قیامت و در پیشگاه عدل الهى، آسوده‏ تر خواهد بود.(113)
 بهترین نماز آنست كه قنوت طولانى داشته باشد. آنان كه به مقام خدا عارف‏ترند و در نمازشان، گفت و گویى عاشقانه با پروردگار دارند، دعاهاى طولانى در قنوت نمازشان مى‏ خوانند، آن گونه‏ اند كه درباره برخى علما نقل شده است.

 112) سعدى.
113) بحارالانوار، ج 82، ص 199.


***************************************************
منبع: نام كتاب: راز نماز  ،  نویسنده كتاب: حجت الاسلام والمسلمین محسن قرائتی